Yenidoğan Bebek Refleksleri

Dışarıdan gelen uyaranlara karşı bedenin göstermiş olduğu otomatik tepkilere refleks denir. Bebekler yeni tanıştıkları dünyaya adapte olma sürecini refleksler aracılığıyla daha kolay deneyimlemiş olurlar. Bu refleksler zamanla yok olarak yerlerini istemli hareketlere bırakır. Yenidoğan refleks testleri sayesinde, belirli uyaranlara uygun şekilde tepki verip vermediği kontrol edilerek bebeğin gelişimi takip edilir.

Moro Refleksi

Bebeğin ani uyaranlara karşı gösterdiği istemsiz tepkilere Moro refleksi denir. Bu ani uyaranlar; yüksek bir ses, ani bir hareket veya düşme hissi karşısında, başını geriye atıp, kollarını ve bacaklarını açıp irkilmesi şeklinde görülür. Refleks kısa bir süre içinde gerçekleşir. Sonrasında, kollarını kendine sarılır gibi bir araya getirir. Doğumdan itibaren görülmeye başlar. 4. ayında zayıflar ve 6. ayından itibaren Moro refleksi gözükmez. Bu refleks yaşandığında bebekte gözler açılabilir, ağlama ve huzursuzluk da oluşabilir.

Babinski Refleksi

Bebeğin ayağının altında, alt taraftan topuğa doğru vurularak test edilen refleks türüdür. Bu müdahale sırasında bebeğin ayak parmakları dışarıya doğru açılacaktır. Normal bir yetişkinde, tam tersi ayak parmakları içe doğru kıvrılır. Doğumdan itibaren ortaya çıkar. 6 ay ile 2 yaş arasında bu refleks yok olur. İki yaşından sonra devam ediyorsa doktor takibi önem kazanır.

Tonik Boyun Refleksi

Bebeğin yatar pozisyonda iken başını hangi tarafa çeviriyorsa istemsizce o yöndeki kolunu ve bacağını düz açması, tersi durumda kalan kolu ve bacağını ise bükerek kapaması Tonik Boyun refleksidir. Doğumundan itibaren ortaya çıkar ve 5-7 aylıkken tamamen kaybolur.

Paraşüt Refleksi

Bebek karın çevresinden tutularak baş aşağı düşebileceği bir pozisyona getirilir. Bu esnada bebek istemsizce ellerini ileri doğru atar. 8. aydan itibaren gözlemlenir ve ömür boyu sürer. Hareket bir paraşütçünün yüksekten atlarken büründüğü şekle benzetilir.

Emme Refleksi

Bebeğin anne karnından itibaren başlayan, beslenmesi açısından hayati önem taşıyan bir refleks türüdür. Bu refleks sayesinde annesinin memesini veya biberonu emmeyi başarır. Yenidoğanın ilk birkaç gününde bu refleks zayıf olabilir. Emmesi devam ettikçe bu refleks güçlenir. 4 aylık olana kadar refleks sürer sonrasında bebeğin istemli şekilde emmesi devreye girer.

Yakalama Refleksi

Bebeğin el ve ayaklarına dokunulduğunda istemsiz olarak yakalama ve kavrama hareketinde bulunmasıdır. Elleriyle kavradığı yakalama refleksi doğumdan 6. aya kadar, ayaklar ile kavraması ise doğumdan 12. aya kadar devam eder.

Yürüme Refleksi

Bebeğin ayakları yere değecek şekilde tutarak adım atması beklenir. Bebek adım atıyor veya yürüyor gibi diğer ayağını kaldırır. Doğumdan itibaren görülür ve 2. ayda refleks kaybolur. Bebeği yürümeye hazırlayabilir.

Gag ve Öksürme Refleksi

Bir cismin boğazın arka tarafına gitmesi durumunda ortaya çıkan otomatik öğürme tepkisidir. Gag refleksi sayesinde nefes borusuna yabancı bir cismin kaçması engellenmiş olur. Öksürme refleksi sayesinde ise alt solunum yolu temizlenir. Her iki refleks de bebeklikten yetişkinliğe kadar devam eder.

Bebek Gelişiminde Reflekslerin Önemi

  • Refleksler, bebeğin yaşamının devamında kullanacağı bilgiler için kaynak özelliği taşır.
  • Anne karnında ve doğduğunda ilk hareket şekilleridir.
  • Merkezi sinir sistemi gelişimini takip etmek için referans olurlar.
  • Emme refleksi, beslenmesi açısından büyük önem taşır.
  • Uyaranlara verdiği tepkiler; kendini korumayı ve dünyasının sınırlarını keşfetmeye yönelik ilk girişimleridir.
  • Emekleme, yakalama, adımlama gibi bazı refleksler sonraki istemli hareketlerle ilişkilidir.
  • Refleksler sayesinde gelişimsel takibi yapılır.
  • Yeni ortamına uyum sağlamasında katkıda bulunur.
  • Eksik veya asimetrik refleks; kaslarında, beyninde veya sinirlerinde bir sorun olduğunun göstergesi olabilir.