DEHİDRATASYON ( SIVI KAYBI ) NEDİR?

Aktivite sırasında ya da aktivite olmaksızın kaybedilen sıvının tekrardan yerine koyulmaması ya da eksik bir şekilde yerine koyulması sonucunda meydana gelen sıvı kaybı bireyler için sandığınızdan daha büyük problemler oluşturur.Sıvı kaybı özellikle yaz aylarında yapılan açık hava etkinlikleri, uzun soluklu müsabakalar (ve bu müsabakaların antrenmanlarında sık sık görülür.

Dehidratasyon (sıvı kaybı) nasıl oluşur?

Egzersiz sırasında yakılan karbonhidrat ve yağlar vücut ısısının yükselmesine sebep olur. Artan vücut ısısı yüzeysel kılcal damarların genişlemesi ve terleme ile atılmaya çalışılır.

Ayrıca artan kalp hızı ve kan basıncı kanın böbreklerden daha hızlı süzülmesine ve ikincil sıvı kayıplarına sebep olur.

Bunlar ile beraber vücudumuzun bize oynadığı küçük bir oyun da egzersiz sırasında beynimizin susama hissini baskılamasıdır. Bundan dolayı egzersiz sırasında sıvı alımı susama hissine bağlı olarak değil düzenli ve sürekli yapılmalıdır.

Hangi gruplar dikkat etmeli?

Çocuklar ve bebekler

Hızlı sıvı değişimi ve kilo/vücut alanı yetişkinlere göre daha küçük olan çocuk ve bebekler daha hızlı sıvı kaybederler. Bu grupta en sık dehidratasyon sebebi ishallerdir.

Kronik hastalığı olan yetişkinler

Kontrolsüz diyabet, kalp ve böbrek hastalıkları dehidratasyon yapan kronik hastalıkların başlıcalarından sayılabilir.

Yüksek irtifada yaşayan insanlar

2500 metre ve üzerinde ikamet eden insanlarda yüksekliğe bağlı olarak vücut , azalan oksijen miktarına bağlı olarak ihtiyaçlarını karşılamak için soluk alma ve kalp atım sayısını arttırır. Bu sebepten solunum ile buharlaşarak atılan vücut sıvısı , böbreklerden oluşan idrar miktarı artar.

SIVI KAYBI BELİRTİLERİ NELERDİR?

  • Kuru ve yapışkan dil, ağız mukozası (derisi),
  • Yoğun ve su içmenize rağmen azalmayan susama hissi,
  • Miktarı azalmış ve rengi koyulaşmış idrar ve kabızlık,
  • Baş ağrısı
  • Hızlı ve yüzeyel soluk alma
  • Baş dönmesi, sersemleme ve uykuya meyilli bilinç durumu

NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

  • Hasta ve sıvı kaybediyorsanız diyetinize fazladan sıvı ekleyin. Hasta iken tatli ve asitli (kola ve benzeri) içecekleri tercih etmeyin. Yüksek şeker miktarı ve bazılarında bulunan kafein aldığınızdan daha hızlı sıvı kaybı yaşamanıza yol açacaktır. Ayrıca bu içeceklerin içinde çok az sodyum (tuz) bulunur ve elektrolit kaybınızı düzeltmek için başarısızdırlar.
  • Vücut ısısının yükselmesi terlemeyi arttırır. Bunun için vücut ısınızı hızla dışarı transfer edecek nitelikte kıyafetler tercih ediniz.
  • İdrar çıkışınızı kontrol edin anormal bir azalma ya da renk koyulaşması durumunda sıvı alımınızı arttırın.
  • Kahve ve çay ciddi diüretik (sıvı atıcı) özelliğe sahiptir. Kahveyi ve çayı kısıtlamanız vücudunuzun sıvı kaybını azaltmasına yardımcı olacaktır.
  • Günlük 1,5-2 litre su tüketmeyi alışkanlık haline getirin.